ad Festis Sancti Gregorii Magni - op de Feestdagen van de Heilige Gregorius de Grote

Op zaterdag 2 september konden nieuwe zangers en zangeressen zich onderdompelen in de schoonheid van het gregoriaans zingen in de Egbertuskerk te Hoek van Holland. Na de eerste koffie splitsten de aanwezigen zich op. In het parochiezaaltje ’t Schip de diehards die driftig bleven haken voor het Guiness record van de grootstse deken ooit. In de kerk ruim 25 belangstellenden voor de beginselen Gregoriaans zingen. Zoals in de uitnodiging uitdrukkelijk was gesteld, waren er niet-gelovige liefhebbers, naast protestanten, katholieken, en misschien nog wel anderen.

Met enige verwondering is geleerd hoe je voor Gregoriaans echo’tjes moet kunnen zingen. Hoe je circulair blijft ademen. Hoe je er een neus-achtig vloei-nootje en de dikke slavische L invlecht. Een bijzondere oefening was het ten gehore brengen van de stilte bij een eindnoot, die eigenlijk meteen ook heel vanzelfsprekend werd.

Vanuit de ontstaans¬geschiedenis bleek het vanzelfsprekend, dat gezongen wordt vanuit de tekst en niet vanuit de noten. Daarmee konden we ondervinden, dat de basis van het ritme in de tekst staat en dat je héél lelijke zang krijgt als je precies de noten probeert te zingen zonder de tekst leidend te laten zijn. Volume-wisselingen volgen om te beginnen al uit de tekst, en de verdere volume-wijzigingen zijn onderdeel van de notatie zonder dat dit als zodanig is aangegeven.

Voor de oefeningen waren vooral de alleroudste gezangen (missa XVIII) genomen. Dat stelt hoge eisen aan de uitvoering, juist omdat de melodie-lijnen heel sober zijn. Daarmee valt dan meteen op dat deze moderne kerk een akoestiek heeft die het Gregoriaans prachtig ondersteunt. We ondervonden dat je niet op een slag zingt, maar meanderend op de vrije ritmiek. Het uiteenlopen van de stemmen wordt daarmee rijkdom, die ondersteund wordt door de galm. De sensatie van de oud-testamentische engelenkoren hoorbaar gemaakt. Dan zijn er nog wat simpele trucjes om het zingen licht en smakelijk te houden, en klaar is Kees.

Het was een leerzame en vermakelijke ochtend, die de belangstelling voor de oude zangtraditie heeft aangewakkerd. Dat was op de eerstvolgende repetitie van het studiegroepje te merken. Was het al een samenstelling van mensen uit 3 plaatsen; nu zijn dat er 6 geworden. (De repetities zijn 1e en 3e dinsdag van de maand om 20.00u in ’t Schip, De Cordesstraat 29 te Hoek van Holland.)
1e adventszondag, dat is 3 december a.s., zal het studiegroepje in de mis van 11.00 uur in de Egbertuskerk Gregoriaanse gezangen voorzingen.
Zaterdag 3 februari 2018 is in het klooster van de Passionisten in Haastrecht de altijd snel volgetekende workshop Gregoriaans van Stan Hollaardt gepland door het Randstedelijk Zanginstituut. Deze heeft het thema “Engelen en Heiligen”. Drie keer raden wie niet gaat ontbreken.

auteur: Harry J. Bodifée