Werkgroep Historie Bartholomeus Poeldijk 30 jaar

Dit jaar viert de Werkgroep Historie Bartholomeus Poeldijk, die op dit moment uit dertien leden bestaat, met trots haar 30-jarig bestaan. Wanneer Toos van der Valk in 1982 met pensioen gaat, is zij op zoek naar een nieuwe activiteit. Zij benadert Ria van de Knaap, die op dat moment secretaresse is bij de parochie. Ria vertelt Toos dat er op de zolder van de pastorie veel papierwerk ligt dat uitgezocht moet worden. Samen met Gerard Halverhout begint zij aan deze nieuwe uitdaging. Jan Vijverberg en Joop Koppert maken de werkgroep van het eerste uur compleet.

V.l.n.r.: Jan van Paassen, Cor van Dijk, Wim Barendse, Mieke Janssen,Cora van Dalen, Piet Janssen, Loes Zwinkels, Susanne Vos, Jos Grootscholten, Ingeborg van Buul, Joop Koppert, Ton van Lier en Cees van Ruijven. Foto: Kees van Leeuwen.

Tot haar verhuizing naar Rijswijk legt Toos samen met Gerard de basis voor het huidig archief. Veel rekeningen en andere documenten passeren hun handen en krijgen geordend in dozen een plaatsje in het archief.  Zoals de stukken over de kerk die in 1711 zonder vergunning is gebouwd, de sloop van die kerk en de opvolger van deze kerk, die in 1721 wel met vergunning is gebouwd. In de jaren 1970 heeft pastoor Nicolaas aan de archivaris  W.L.A. Roessing, opdracht gegeven om het oude archief van de Bartholomeus parochie (de periode van 1575 tot 1929) te archiveren. Hij heeft destijds alle archiefstukken genummerd en kort omschreven. Dit heeft hij samen met een beknopte geschiedenis van de parochie als inleiding  in een boekje gevat. 

Het archief
Nu, 30 jaar later is het archief door de jaren heen met inzet van vele vrijwilligers en diverse voorzitters met veel energie gearchiveerd volgens de juiste richtlijnen. De afgelopen twee jaar is o.a. de hulp ingeroepen van twee deskundigen (Ton van Lier en Gilles Hamel) van het Historisch Archief Westland en in deze periode is tevens het archief volledig doorzoekbaar gemaakt via de computer. Ook is er een voorzichtig begin gemaakt om het volledige archief te digitaliseren en stukken hiervan via het internet te publiceren. Een eerste begin is gemaakt met een Facebook pagina. 

Open Monumentendag
Sinds de jaren 1990 stelt de Bartholomeus parochie haar kerk open op de jaarlijkse Open Monumentendag. Op die dag verzorgt de Werkgroep Historie Bartholomeus Poeldijk voor jong en oud een interessante tentoonstelling die door de jaren heen steeds meer belangstelling trekt .
Ieder jaar wordt een ander onderwerp extra belicht. Zo zijn onder andere de pastoorsportretten, het schilderij De marteldood van de heilige Bartholomeus, de kazuifels, de vaandels en vlaggen van de vele Poeldijkse verenigingen en de priesters, missionarissen, zusters en broeders uit Poeldijk in de schijnwerpers gezet. Tijdens deze dagen worden ook de vaste collecties van de kerk getoond zoals het fraaie goud- en zilverwerk en de collectie missiebusjes die in 2013 aan de kerk is geschonken. Sinds 2011 organiseert de werkgroep ook een Klassendag voor kinderen van groep 7 en 8 van de basisscholen uit de buurt. Deze dag, die plaats heeft op de vrijdag vóór Open Monumentendag, biedt de schoolkinderen de gelegenheid om op een speelse manier kennis te maken met het heden en verleden van de parochie.

Middeleeuws schilderij
Het schilderij De marteldood van de heilige Bartholomeus, is al ruim 300 jaar in het bezit van de kerk. Uit onderzoek naar dit schilderij is gebleken dat het schilderij van de hand van Jacob Cornelisz. van Oostsanen is en is geschilderd tussen 1490 – 1500. Een zeer bijzondere ontdekking.
Het schilderij staat inmiddels op de Lijst Wet tot behoud Cultuurbezit, die wordt beheerd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Deze wet beschermt voorwerpen van grote cultuurhistorische en wetenschappelijk betekenis. In 2014 zal er een tentoonstelling gewijd zijn aan Jacob Cornelisz. van Oostsanen op drie locaties tegelijk: het Stedelijk Museum Alkmaar, het Amsterdam Museum en de Grote Sint Laurenskerk in Alkmaar. Het schilderij uit de H. Bartholomeuskerk is dan te bewonderen in het Stedelijk Museum Alkmaar.

Boeken en onderzoek
De werkgroep verricht ook onderzoek naar het archief en de vele collecties van de parochie. Zo verscheen er van de hand van een van de voormalige voorzitters, Henk Willemsen, een boek over pastoor Verburch. Dit boek gaat over een van de meest bekende pastoors die Poeldijk heeft gekend. Pastoor Verburch leefde van 1616 tot 1708. Daarnaast is er van de hand van Henk Willemsen ook een boek verschenen over het schilderij De marteldood van de heilige Bartholomeus.
Tijdens Open Monumentendag 2013 is het boek Rooms Katholieke Verenigingen uit Poeldijk en hun Vaandels en Vlaggen in de 19e en 20e eeuw gepresenteerd. Het boek is samengesteld door  Cor van Dijk, Cora van Dalen, Jos van Kester en Bart Lelieveld. Hierin valt te lezen welke belangrijke rol de Poeldijkse religieuze verenigingen hebben gespeeld in Poeldijk in de 19e en 20e eeuw. Bijna zestig verenigingen worden beschreven waarvan er velen vandaag de dag nog volop actief zijn.

Paramenten
De H. Bartholomeuskerk te Poeldijk heeft een uitgebreide collectie textiel in haar bezit. Hieronder vallen een tiental vaandels, zo’n zeventig kazuifels, koorkappen, dalmatieken en tunieken en ander liturgisch textiel zoals stola’s, manipels en communiedwalen. Gedurende vele jaren heeft een groep dames hard gewerkt om deze collectie te herstellen en in goede conditie te houden. In de afgelopen twee jaar heeft een groep dames onder leiding van Loes Zwinkels de collectie gerestaureerd. Momenteel wordt deze collectie textiel geordend en beschreven.

De Werkgroep Historie Bartholomeus Poeldijk vraagt uw hulp
Door de jaren heen hebben veel Poeldijkers, en ook niet-Poeldijkers, zich ingezet voor de werkgroep. Doel is om het archief en de vele collecties te beheren, te bewaren en te ontsluiten en zo het verleden en heden van de kerk en de parochie toegankelijk te maken niet alleen voor de inwoners van het dorp Poeldijk, maar voor een zo breed mogelijk publiek. Heeft u voor de werkgroep relevante informatie? Of heeft u foto’s, films of andere voor het archief of de collectie interessante stukken? Bent u geïnteresseerd in de werkgroep of wilt u ons komen ondersteunen? Aarzel niet en neem contact met ons op.

Cora van Dalen, voorzitter
historiebartholomeuspoeldijk@gmail.com
0174 - 242213
Parochiesecretariaat H. Bartholomeus
Voorstraat 111, 2685 EK Poeldijk
https://www.facebook.com/bartholomeuspoeldijk