Welkom aan pastor Charles Duynstee in het Westland

Na veertien jaar als pastoor gewerkt te hebben in de parochie De Goede Herder (Maassluis, Vlaardingen, Schiedam) verruilt pastor Charles Duynstee de Kerk aan de Waterweg voor een uitgestrekte parochiefederatie in het Westland. In een interview met Lidwien Meijer voor het magazine Kerk aan de Waterweg van de parochie De Goede Herder horen wen hem praten. Hoe kijkt hij terug? Waar hoopt hij op?

Pastor Duynstee wilde eigenlijk al weg vóór corona uitbrak. “Ik ben in januari 2010 gekomen, en tien jaar vind ik altijd genoeg. Toen kwam corona, alles stond stil, geen goede tijd om te vertrekken. Het Westland is qua locatie geschikt voor mij. Ik heb een huis in Vlaardingen, het Westland is te befietsen. Ik zal zoveel mogelijk fietsen, in dat opzicht blijf ik een ‘trappist’. Het fietsen geeft me ook wat: hart, hoofd en lichaam worden verbonden. Een auto gaat me te snel, lopen te langzaam. Ik geniet onderweg van de omgeving, het geeft rust, je kunt alles wat loslaten. Ik zal daar geen eindverantwoordelijke, geen pastoor meer zijn. Dat is de laatste jaren zwaar geweest, met name alles rond de kerksluitingen, iedere keer weer moeilijk, verdrietig. Verder laat ik me verrassen. We zijn met een team, het gaat om twaalf kerken. Je hebt daar meer cultuurkatholicisme, de kerk hoort er gewoon nog bij, maar het kerkbezoek wordt er ook wel minder. In de parochie De Goede herder heeft elke gemeenschap zo haar eigen kleur, ze zijn onderling heel verschillend. Daar zijn ook wel spanningen uit voortgekomen. In het Westland is toch meer één stroming, schat ik zo in.”

Regelclub
“Als pastor moet je vooral de thermostaat bewaken. Is de temperatuur goed in deze gemeenschap? Is de sfeer goed? Je moet alles weten, maar je niet overal mee bemoeien. De kunst is: dat je het opbrengt om andere mensen volledig de verantwoordelijkheid te geven. Dat je een ander een taak echt toevertrouwt. Ik geloof niet zo in beleidsplannen en grote projecten. Het gaat toch om kleine groepen, die op zoek gaan. Kijk dan maar wat eruit komt. Een pastoraatgroep zou ook op die manier moeten functioneren: waar zijn de noden in deze gemeenschap? Wat kunnen we aan nieuwe activiteiten aanbieden? Het wordt zo gauw een soort regelclub. Er moet natuurlijk veel geregeld worden, maar het is de vraag of dat nou de taak van een pastoraatgroep is.
In het pastoraat gaat het om zorg voor mensen. Dat je iets kunt betekenen voor mensen, iets waardevols. Dat komt met name naar voren bij uitvaarten. Daar krijg ik bijna altijd positieve kracht van. En de mensen die katholiek willen worden, de catechumenen. Helaas was corona spelbreker, maar we hadden een hechte groep. En dan de jongerengroep, ik heb bijna negen jaar met ze opgetrokken. We betekenden wat voor elkaar. De groep zelf bepaalde de inhoud van de bijeenkomsten. Ontmoeting stond centraal. Als er een gezellige sfeer is, komen de geloofsgesprekken vanzelf.

Menselijke maat
Hoe ziet hij de toekomst van de kerk? Het lijkt alleen maar minder te worden. “Je moet op zoek naar waar het in de kerk om moet gaan. Zodra een kerk een doel op zichzelf wordt en de mens en de ontmoeting niet meer centraal staan, dan is er iets mis. De kerk is een middel om de ontmoeting, de menswaardigheid te bevorderen, dat te laten groeien, niet meer en niet minder. Het stoort me als de kerkelijke regels en wetten voorop staan en niet de menselijke maat. Regels zijn hulpmiddelen, niet meer dan dat. Mijn vader was jurist, hij leefde dit voor, met zijn cliënten en bij ons thuis. Regels geven houvast, maar uiteindelijk kun je een ander niets voorschrijven. En elke situatie is uniek. Ik stel altijd het doel voorop dat de mens meer mens wordt. Dat is ook de lijn van paus Franciscus. Ik kan weleens uit mijn slof schieten, als ik merk dat er in een gesprek geen openingen zijn, dat een bepaalde opvatting als de enige, ware weg wordt gezien. Dan luisteren mensen ook niet meer naar elkaar. Dan zijn ze alleen maar overtuigd van hun eigen gelijk.”

De krimp
“De toekomst van de kerk in ons land? We moeten elkaar helpen om op een authentieke wijze het evangelie te leven. Dat is de belangrijkste taak van de kerk. De exegeet Han Renckens schreef ooit een boekje: ‘Je eigen Schrift schrijven’. De kerk kan je helpen om de woorden van de Schrift vanuit je eigen levenssituatie in praktijk te brengen. En nogmaals, de kerk is daarbij een middel, geen doel. We laten ons in Nederland teveel bepalen door de krimp, de achteruitgang. In Vlaanderen is dezelfde ontkerkelijking, maar daar wordt door de bisschoppen toch meer met wijsheid en relativering op gereageerd. Ze zitten daar in dezelfde realiteit van teruggang, maar toch komen de bisschoppen met een hoopvolle boodschap, met een visie op de toekomst.”

Kleine stapjes
“Als mensen mij vragen naar mijn geloof in God, dan leg ik altijd het accent op mijn geloof in Jezus. We maken van God altijd een beeld, en dat beeld schiet tekort. Jezus was een mens als wij, hij trok rond en deelde zijn boodschap, zijn verhalen, heel concreet. In onze vieringen zie ik altijd een drieslag voor me: God is op drie manieren aanwezig in een viering: in de verzamelde gemeenschap, in het Woord en in de Tafel. Het is de kunst om daarin de goede balans te vinden. Ik geloof alleen in kleine stapjes. Blijf die kleine stapjes zien. Een stapje van de afgelopen jaren is bijvoorbeeld, dat de contacten met de scholen weer zijn aangetrokken. Het Liduinajaar in 2015 bracht veel bezoekers naar de basiliek in Schiedam. De processie is daarvan nog een gevolg, en de uitgebreide openstelling. Het is ook een stapje als iemand zich ineens aanbiedt om de kindercrèche te doen of mensen melden zich aan voor de Kinderwoorddienst.

‘kerk, ontmoeting tussen hemel en aarde’
Een paar jaar geleden leidde ik twee uitvaarten in Maassluis, binnen een paar maanden waren de opa en oma van een jonge vrouw overleden. Ze was onder de indruk van de uitvaarten. Ze was ook heel verdrietig over het verlies van beide grootouders. Vanuit haar opleiding in Utrecht heeft ze een fotoproject gedaan over het thema: ‘kerk, ontmoeting tussen hemel en aarde’. Daar is ze op afgestudeerd. Zelf was ze niet eens gedoopt. Kijk, dan breng je toch wat teweeg.”

Lees ook: in gesprek met pastor Charles Duynstee

magazine van parochie De Goede Herder (najaar 2023)

interview door Lidwien Meijer