Dry January: mosterd na de maaltijd

Als de feestdagen weer achter ons liggen, likken we de wonden die geslagen zijn na een periode van losbandigheid en overvloed. Afgezien van het feit of dit bij het feest van Kerstmis en oud en nieuw hoort, en of het niet anders kan, zie je dat steeds meer mensen meedoen met de actie Dry January. Een goede zaak, omdat het aandacht vraagt voor een groot maatschappelijk probleem: te hoog alcoholgebruik, waardoor verslaving op de loer ligt.

Het grootste probleem met alcohol is de combinatie dat alcoholgebruik maatschappelijk geaccepteerd is, dat alcohol makkelijk verkrijgbaar en verslavend is en dat het zoveel onherstelbare schade aanricht aan de hersenen en ziektes veroorzaken waar we wakker van kunnen liggen (kanker, alzheimer). Alcoholgebruik op feestjes en partijen is zelfs zo aanvaard dat er nog steeds discussies zijn over of je een kind van 14-15 jaar de alcohol moet ontzeggen of ‘dat het moet kunnen’. Terwijl neurowetenschappelijke studies laten zien hoe funest het is voor het brein, blijven de promotoren van alcoholgebruik onder jongeren erover spreken alsof alcohol drinken een burgerrecht is!

Jaren geleden kwam ik geregeld in Polen en had ik met mijn Poolse vrienden een gesprek over alcohol en opvoeding. Velen zeiden dat kinderen geen alcohol mochten gebruiken, maar als ze eenmaal 18 waren, -dat zagen ook zij- dan gingen ze helemaal los. De koppeling met alcoholisme werd toen der tijd amper gemaakt, terwijl alcoholisme in Polen (en in Nederland) een groot probleem vormde. Ik verdedigde het standpunt dat je kinderen moest leren (en dus begeleiden in) hoe je met alcohol om moest gaan. Gepaard aan goede voorlichting welke schade alcohol kan aanrichten: sociaal en fysiek, op korte en langere termijn.

Dry January is, denk ik, niet de beste manier om met deze problematiek om te gaan. Beter is het- om voorafgaand aan de feestdagen - je voor te nemen om niet zoveel alcohol tot je te nemen. Alcohol drinken en roken horen - psychologisch gesproken - bij de suïcidale neigingen van de mens.
Ons geloof predikt matigheid en soberheid, ook al mogen we het leven vieren. In die matigheid kunnen we ‘nuchter dronken zijn’ van de vreugde die God aan ons leven kan geven.
En natuurlijk, we mogen best een glaasje drinken om de feestvreugde te verhogen, maar als er overmatig geschonken wordt tijdens de feestdagen dan is er vaak iets anders aan de hand. Dan gaan we op een verkeerde manier om met (positieve en negatieve) spanningen die de feestdagen voor veel mensen ook met zich meebrengen: omdat er zoveel móet, zoveel sociale druk wordt opgelegd. Daar mogen we best wel eens met elkaar bij stilstaan.

De vastentijd, die binnenkort start, kent niet voor niets een ander toegroeien naar het grote Feest. Eerst bezinnen, inzicht vragen, tijd nemen en grondlijnen ontdekken in ons leven. Daarna openstaan voor de ‘vreugde van de Heer’, voor het mysterie en de diepte van ons bestaan. Dan worden wij als het ware vanzelfsprekend opgenomen in de feestvreugde. Zo gesproken klinkt Dry January als mosterd na de maaltijd, omdat het overmatige in ons gedrag in de kern niet verandert. En we alleen de wonden likken. Anders durven en willen kijken naar iets dat niet goed is, maar maatschappelijk geaccepteerd, vergt veel bezinning, overdenking en vraagt een openheid voor de Stem die ons tot leven roept.   

diaken Walther Burgering