Leven met oorlog

Sinds februari 2022 woedt er een oorlog aan de rand van Europa.  Een agressieve ‘grootmacht’ en een klein land in de verdrukking. Sinds WO II is de dreiging van een oorlog dichtbij niet meer zo groot geweest als nu. En dat terwijl sinds 1945 veelvuldig en luid heeft geklonken: “Dit nooit meer.” Maar, als er één gek opstaat ….. kunnen hele werelddelen in rep en roer komen te staan.
Hoewel, ik vind dat het heel rustig blijft in ons land, in Europa en in onze kerken. We hebben ons aan de kant van Oekraïne geschaard en leveren van tijd tot tijd de juiste hoeveelheden wapens en munitie, en daarmee lijkt de kous af. Ogenschijnlijk geen pogingen om Rusland op de knieën te brengen, zoals eens Nazi Duitsland. Moeten er 5 jaar ellende, dood en verderf overheen gaan om deze brutaliteit tot staan te brengen?

Huub Oosterhuis schreef al lang geleden:

“Wij die met eigen ogen de aarde zien verscheurd,
  maar blind en onmeedogend ontkennen wat gebeurt:
  dat oorlog is geboden en vrede niet mag zijn,
  dat mensen mensen doden, dat wij die mensen zijn.”

De neiging om de kop in het zand te steken en te ontkennen wat gebeurt, is groot. Laat de regering het maar oplossen. Ons lieve leventje wordt bedreigd, oorlog houden we liever buiten de deur. Vrede moet zijn. Hele generaties zijn grootgebracht zonder oorlog, hebben geen besef van machtsmisbruik op grote schaal, onvrijheid, knechting.  We moeten opnieuw léren leven met oorlog als realiteit. Als onderdeel van onze wereldsamenleving, want dat zijn we inmiddels.

“Wij die nog mogen leven van hoop en vrees vervuld,
aan machten prijsgegeven, aan meer dan eigen schuld,
wij die, God weet hoe verder, tot hiertoe zijn gespaard,
dat wij toch nooit erkennen het recht van vuur en zwaard.”

Oog om oog, tand om tand. Zo deden en doen we dat toch? Economische belangen zijn groot, handel moet gedreven worden. Onze welvaart en vrijheid moeten worden beschermd…
Maar, waar is ons geweten? Waar ligt onze wroeging – op het kerkhof? Zijn er geen andere middelen dan geweld om geweld te pareren? Spreken we hier nog wel eens over met elkaar, met andere gelovigen?
We leven in een complexe tijd. De vredesbeweging PAX kent aangaande deze oorlog de volgende stellingname (www.paxvoorvrede.nl): Wapenlevernaties zijn nodig, want Oekraïne moet haar burgers kunnen beschermen. Maar wapens alléén zijn niet voldoende om vrede te bewerkstelligen: agressie moet een halt worden toegeroepen. Aan vrede moet gebouwd worden. Dat is een lang proces. Zeker omdat Rusland als een zeer onbetrouwbare onderhandelingspartner wordt ervaren.

“Dat wij toch niet vergeten waartoe wij zijn gemaakt,
dat diep in ons geweten opnieuw het licht ontwaakt,
dat in ons wordt herschapen de geest die overleeft,
dat onze lieve aarde nog kans op redding heeft.”

En wij, spreken wij ons uit over waar we naartoe willen met de wereld, met ónze wereld? Wat is voor ons belangrijk om van en vanuit te bestaan? ‘Dat wij toch niet vergeten waartoe wij zijn gemaakt’. Huub Oosterhuis weet het mooi te verwoorden. Wij zijn niet gemaakt om te vernietigen, te doden of anderen het leven, de vrijheid en het recht om te bestaan te ontnemen! Wij zijn er voor elkaar! Dus moeten we Gods geest volop ruimte geven om ons op te wekken, Gods geest volop ruimte geven om ons in te zetten voor menselijke waardigheid, vrede en verzoening, Gods geest ín ons laten werken als grote tegenkracht, als inspiratie en als leven-gevende macht.

Mogen we zó de aarde, de mensheid en elkaar tot redding zijn.

Diaken Walther Burgering