Maand van de Schepping

Snikhete zomers. Jaargetijden met heel veel wateroverlast. Meer huidkanker, verwoesting van tropisch regenwoud en stijging van de zeespiegel. Het is alweer zeven jaar geleden dat Paus Franciscus zijn encycliek Laudato Si schreef. Geraakt als hij is door hoe wij mensen met de schepping en met elkaar omgaan, móest hij dit pauselijk schrijven wel wereldkundig maken. In het jaar van verschijnen (2015) kreeg het nog wel wat aandacht, maar zoals het vaker gaat met belangrijke zaken: de belangstelling sukkelde een beetje achteruit.

Maar juist de zorg voor onze wereld, het behoud van de schepping en de koppeling aan de problematiek van de armoede is iets dat ons als gelovigen vaker zou moeten bezighouden. Laudato Si - met als ondertitel, over de zorg voor ons gemeenschappelijk huis-, heeft, in de geest van de heilige Franciscus, de beschermwaardigheid van de aarde en het milieu tot onderwerp.
Verschillende pausen vanaf Johannes Paulus II hebben zich al uitgelaten over de milieuproblematiek en de noodzaak om Gods schepping te behoeden voor de negatieve gevolgen van menselijk handelen op het milieu. Paus Franciscus was de eerste die aan deze problematiek een echte encycliek heeft gewijd (2015). De encycliek is niet enkel gericht aan katholieken, maar aan iedereen in de hele wereld. Het is dan ook voor alle leven op aarde van het grootste belang beter met de schepping om te gaan.

Dat begint met bewustwording, hoewel je je kunt afvragen hoeveel informatie nog meer nodig over wat er allemaal misgaat op onze moeder aarde. Toch merk je ook dat onder invloed van sociale media er heel wat misinformatie de ronde doet. Politiek en bedrijfsleven doen hieraan driftig mee. Voor ons gewone stervelingen wordt het daarmee erg complex. Wie moet je nog geloven en wat moet je ervan denken?  
De kerk mag zich vanuit haar verantwoordelijkheid voor mens en wereld ook met deze discussie bemoeien, móet zich met dit gesprek inlaten. Daarom vieren we er alweer enkele jaren wereldwijd de Maand van de Schepping. Het is inmiddels één van de grote oecumenische thema’s van de wereldraad van kerken. Op 1 september begint deze maand. Dan is het Wereldgebedsdag voor de zorg voor de schepping. Op 4 oktober wordt de maand afgesloten. Op de feestdag van Sint Franciscus, de heilige voor wie zorg voor de hele schepping belangrijk was. In de periode tussen deze twee data staan kerken en gelovigen extra stil bij de zorg voor de aarde.

Ik ga terug in de tijd, naar het begin van de jaren tachtig. De wereldraad van kerken riep het conciliair proces uit. Drie thema’s waren belangrijk: gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping. Ook toen moest het overal op de wereld op de (kerkelijke) agenda. En zakte het na verloop van tijd weg in de vergetelheid. Ik ben het nooit vergeten. Het heeft mij -toen nog studerend- nog meer bewust gemaakt van het verband tussen deze thema’s. Dat de Paus hetzelfde doet, sterkt mij in de aandacht die het nodig heeft. Mogen wij er dit jaar wat langer en meer bij stilstaan dat de aarde ons gegeven is, dat God zelf zag dat het goed was en dat wij moeten stoppen er een zooitje van te maken.

Diaken Walther Burgering