Synodaal Proces: kerk moet toegankelijk zijn

Afgelopen jaar vroeg onze Paus aan alle parochies en bewegingen binnen en buiten de katholieke kerk om feedback te geven over de staat van ons geloof en onze kerk. Hij noemde dit gebeuren: het synodaal proces. Een consultatie van alle gelovigen, wereldwijd. Ook in onze federatie hebben we gesprekken gevoerd over de thema’s die Franciscus aandroeg. Een verslag hiervan is gestuurd naar het bisdom Rotterdam. Die heeft dit samengevoegd met talloze, andere verslagen uit Nederland en gebundeld in de zogenaamde ‘nationale synthese’.

Dat voorlopige resultaat heeft een kloof laten zien tussen de bisschoppenconferentie en de gewone gelovigen. Wat staat er in dit rapport van de bisschoppenconferentie? Het beschrijft de door de bisschoppen gekozen thema’s: Vieren, Medeverantwoordelijkheid voor missie en Dialoog in Kerk en samenleving. Daarna volgen onderscheiding, conclusies en het afsluitende hoofdstuk: ‘samen verder’.

De Nederlandse bisschoppen constateren dat aan de uitnodiging van Paus Franciscus om in gesprek te gaan over het geloof breed gehoor is gegeven. En zij benadrukken dat het synodaal proces niet is afgesloten met de inzending naar Rome van de Nederlandse synthese. Parochies, organisaties en groepen zetten gesprekken voort om “het geloof dat ons drijft bij elkaar aan te wakkeren, geïnspireerd door wat de Geest ons zegt.”

Meer bewust van onze verantwoordelijkheid
Om een beeld te krijgen licht ik ‘de medeverantwoordelijk voor de missie van de kerk’ eruit.
Veel gespreksdeelnemers geven aan meer leiders te willen die naar mensen toe gaan en luisteren, en die hen op die weg voorgaan als opinieleiders. “Treed naar buiten, zoek aansluiting bij wat er leeft in de maatschappij; laat je zien en horen, ook in praatprogramma’s in de media.” Ook wordt erkend dat wij als gelovigen zelf influencers moet zijn, net als Jezus in Zijn tijd.
De afname van de aantallen priesters, diakens en pastoraal werkers, vrijwilligers en kerkgangers, van financiën en van gebouwen vragen om een duidelijk bewustzijn van de missie van de kerk (wat wil zij betekenen) en een hechte onderlinge samenwerking. Wij, gedoopten, moeten meer bewust gemaakt worden van onze verantwoordelijkheid voor de missie, en niet afwachten wat er ‘van bovenaf’ wordt gevraagd…

Ook constateren zij dat veel katholieken ‘sprakeloos’ zijn. Wij vinden het moeilijk ons geloof en de missie van de kerk onder woorden te brengen. Er wordt gevraagd om meer catechese en meer geloofsgesprekken, vooral voor jongeren, om de relatie met God te ontdekken. Er is een grote behoefte aan dialoog en uitwisseling over geloofszaken, diepgaande gesprekken over de zaken die ons drijven en inspireren. In onze federatie proberen we daar vorm aan te geven.

Openstaan
Veel deelnemers in de gesprekken verlangen naar een Kerk die toegankelijk is. Iederéén moet kunnen ervaren dat hij of zij welkom is. De Kerk moet veel actiever openstaan voor nieuwkomers en contact leggen met jongeren, met zoekers, en er meer zíjn voor mensen aan de rand van de samenleving. Missie, uitgaan naar de ander en uitdragen betekent ook luisteren, openstaan voor andere geluiden en meningen. “Bevorder een toegankelijke Kerk door: ontmoeting, laagdrempelige activiteiten, dialoogactiviteiten met divers samengestelde groepen, gelijkwaardigheid, met betrokkenheid van vrijwilligers in liturgie, diaconie en catechese en met toerusting.”
Men ervaart een gebrek aan acceptatie van en ruimte voor diversiteit van mensen. Dat zien vele gelovigen als een ernstige hindernis voor de missie van de Kerk en veelal ook als tegenstrijdig met de liefde van God. Zij vinden dat de kerkelijke moraal in het algemeen te strikt wordt geïnterpreteerd. “Bied een uitgestoken hand aan degenen die zijn gescheiden en hertrouwd, aan lesbiennes en homoseksuelen.” Voorwaar een uitdaging.

Samen verder
De bisschoppen sluiten inclusief af: “Christus heeft Zijn hand op ieder van ons gelegd. Dat vormt het geestelijk fundament om elkaar vast te houden, te accepteren en een gemeenschap van geloof en liefde te bouwen. In alle verscheidenheid zijn wij, in de kracht van Gods geest, samen op weg om het evangelie van Jezus Christus zichtbaar te maken in de wereld van vandaag.” Daar kunnen we ons aan vasthouden. Laat u iets van u horen hoe we dit in dit nieuwe jaar samen kunnen oppakken? Dan doen we voor kerk en wereld wat Paus Franciscus van ons vraagt.

diaken Walther Burgering